Direct een goede start met alle ouders en leerlingen
Profiteren van startgesprekken in het nieuwe jaar
Vroegtijdig kennismaken met ouders is één van de belangrijkste succesfactoren voor ouderbetrokkenheid. Veel scholen doen dit in de vorm van een startgesprek in de eerste schoolweken. Dit zijn gesprekken tussen de leerling, zijn of haar ouder(s) en de leerkracht. In dit blog lees je waarom dit zo goed werkt en waar je op kunt letten. Zo haal je het maximale uit deze gesprekken.
Waarom startgesprekken?
Een goede samenwerking met ouders kan pas ontstaan als er een vertrouwensrelatie is. Vertrouwen ontstaat door eerst te focussen op het individuele contact met ouders over hun eigen kind (Lusse, 2019). Het startgesprek is een goede manier om vanaf het begin van het jaar te bouwen aan een sterke relatie en goede samenwerking met élke ouder.
De bedoeling van het startgesprek
Centraal in het startgesprek staat het opbouwen van een relatie tussen de ouder(s), leerkracht(en) en het kind. Dat maakt dat verschillende onderwerpen aan bod kunnen komen. Het kan bijvoorbeeld gaan om (informeel) kennismaken, om het vaststellen van een gezamenlijke ambitie en over het afstemmen van verwachtingen.
Het startgesprek heeft altijd een positieve insteek en iedereen komt aan het woord. Wellicht willen ouders en/of kinderen graag iets vertellen over de vakantie of over hun beroep of hobby. Daar is ruimte voor zolang dit de onderlinge relaties tussen kind, ouder en school maar versterkt.
Wat werkt in een startgesprek?
Hoe maak je een startgesprek waardevol? Vijf handvatten.
1. Stem af met collega’s over de bedoeling en de vorm van het startgesprek
Voor je start met de gesprekken is het belangrijk met het team na te denken over de bedoeling en inhoud van de gesprekken. Bespreek wanneer jullie een gesprek succesvol vinden. Plan ook een evaluatiemoment in om te bespreken of het beoogde doel bereikt is. Het werkt het beste als je zowel bij de voorbereiding als bij de evaluatie ouders betrekt. Zij kijken vanuit een ander perspectief naar deze gesprekken en hebben een waardevolle inbreng. Nodig bijvoorbeeld ouders in de week na de gesprekken uit voor een koffiemoment onder schooltijd en vraag naar ervaringen.
2. Laat de leerling altijd aanwezig zijn bij het startgesprek
In het startgesprek is de leerling aanwezig bij het gesprek. Er wordt niet over maar mét de leerling gepraat. Bij kleuters kan het kind in dezelfde ruimte aan het spelen zijn. Het bij het gesprek aanwezig zijn doet er echt toe! Als leerlingen merken dat ouders en leerkracht op een positieve manier in contact zijn met elkaar geeft dat vertrouwen. Als het nodig is een ouder ook zonder de leerling erbij te spreken kan je hiervoor tijdens het startgesprek een afspraak maken.
3. Bereid je goed voor
Vaak verloopt een startgesprek ontspannen maar er zijn ook weleens momenten waarop het gesprek moeizaam op gang komt. Een goede voorbereiding voorkomt dat het gesprek dat stagneert. Een aantal tips:
- doe de voorbereiding mét de leerling(en). Vraag bijvoorbeeld: teken of schrijf op waar je het over wilt hebben;
- vraag ouders aan het begin van het gesprek waar zij het graag over willen hebben. Dat voorkomt dat ouders aan het eind van het gesprek nog een lijstje met dingen hebben die ze willen bespreken. Geef het ook direct aan als bepaalde onderwerpen niet passend zijn in dit gesprek met de leerling erbij. Je kunt daarvoor een andere afspraak met de ouder maken;
- heb altijd wat vragen(kaartjes) achter de hand voor als het gesprek stilvalt. Bijvoorbeeld:
- laat een leerling een voorwerp van thuis meenemen waar hij trots op is en iets over kan vertellen bij de start van het gesprek;
- gebruik het spel ken je kwaliteiten en kies allemaal een kaart die je het best vindt passen bij de leerling en licht toe waarom.
4. Een passende uitnodiging
Vraag de leerling zijn eigen ouders uit te nodigen en mee te nemen, bijvoorbeeld met een zelfgemaakte uitnodiging. Zo speelt de leerling een belangrijke rol en we weten uit ervaring dat dit de opkomst vergroot.
5. Het gesprek is niet vrijblijvend
Het kan voorkomen dat een ouder het gesprek vergeten is of om een andere reden niet aanwezig is. Bel deze ouder zo snel mogelijk op om een nieuwe afspraak te maken. Het gesprek is niet vrijblijvend en is belangrijk voor het kind.
Tot slot
Het advies voor elke leerkracht: durf los te laten en ga zo open mogelijk het gesprek in! Laat aan bod komen wat op dat moment belangrijk is en focus op het opbouwen van vertrouwen en een positieve relatie met de ouder en het kind. Een mooie start van het schooljaar en fijne startgesprekken gewenst!
Heb je een vraag of wil je aan de slag met de ouderbetrokkenheid op jouw school? Neem dan contact op met Marjon Smits of Lotte van der Goot.
Wil je als schoolleider verder met dit belangrijke thema? Neem dan deel aan ons aanbod in de CPS Academie.
