Drie tips voor een effectieve rekenles
De rekenles begint. Je wilt je groep 4 de kwart uren aanleren. De instructie loopt uit: er zijn veel vragen en ideeën. De geplande tien minuten worden er twintig. Bij controle van begrip lijkt slechts de helft van je klas het goed te begrijpen. De verlengde instructie duurt daardoor ook te lang. En vervolgens blijkt dat te veel leerlingen niet in staat waren de juiste antwoorden te geven. Je hebt heel hard gewerkt, maar je leerdoel toch niet gehaald. Herkenbaar? Gelukkig zijn er een paar eenvoudige tips die je helpen om je rekenles effectiever te maken.
TIP 1
Eerst instructie, dan pas interactie
De eerste tip is om een instructiemodel te volgen. Hierbij verschuif je de verantwoordelijkheid langzaam van jou als leerkracht naar de leerling: ik-wij-jullie-jij. Veel leerkrachten gaan al te snel naar ‘wij’: ze denken dat interactie altijd goed is en vragen leerlingen mee te denken over de oplossing van een opgave. Omdat er vanuit de klas zo allerlei antwoorden komen - soms net niet helemaal goed of wel goed, maar net anders dan de basisoplossing - raken vooral zwakkere rekenaars in de war. Beter is om te beginnen met een duidelijke instructie over hoe je een vraagstuk oplost en dat je dat vervolgens een paar keer voordoet: modeling.
Na de instructie, de ik-fase, kun je door naar de wij-fase. Samen met de leerlingen los je een aantal vraagstukken op. Nu is er ruimte voor interactie: ‘Wie weet nog hoe het moet?’ Als dat goed lijkt te gaan, kun je door naar ‘jullie’ en laat je leerlingen samen, met bijvoorbeeld hun schoudermaatje, opgaven oplossen. Pas als je al rondlopend ziet dat het lukt om in tweetallen of groepjes de opgaven goed te beantwoorden, geef je leerlingen opdracht zelfstandig vraagstukken op te lossen.
TIP 2
Bepaal waar het fout gaat
Soms merk je dat leerlingen het antwoord wel bijna goed hebben, maar blijken ze bijvoorbeeld in decimeters in plaats van centimeters te hebben geantwoord. Of ze hebben euro’s en sinaasappels met elkaar vermenigvuldigd. Het drieslagmodel helpt om inzicht te krijgen waar in het rekenproces het misgaat: bij het verkennen van het probleem, de uitwerking of de reflectie. Als je dat weet, kun je gerichter begeleiding bieden bij het stap voor stap goed oplossen van een opgave.
TIP 3
In stappen van concreet naar abstract
Voor een goed begrip van rekenen is het tenslotte belangrijk dat leerlingen het rekenen zien als iets dat je in werkelijkheid nodig hebt. Bijvoorbeeld om snoepjes te verdelen tussen meerdere kinderen of schermtijd over de week. Rekenmethodes veronderstellen dat leerlingen zelf die stappen kunnen zetten van werkelijkheid naar formele opgaven. Daar hebben ze echter vaak hulp bij nodig. Met het handelingsmodel help je als leerkracht je leerlingen om de werkelijkheid te verwoorden, te visualiseren en te vertalen naar het formele en abstracte rekenniveau of andersom.
Meer tips in de training
Basisdidactiek rekenen
Wil je meer weten over hoe je je rekenlessen effectiever maakt? Hoe het instructiemodel, het drieslagmodel en het handelingsmodel je daarbij kunnen helpen? Hoe belangrijk memoriseren en automatiseren zijn en hoe je omgaat met zwakkere en sterkere rekenaars in je klas?
Meld je dan aan voor de driedaagse training Basisdidactiek rekenen. Een praktische training waarin je onder begeleiding van een ervaren trainer veel oefent met andere leerkrachten en het geleerde direct toepast in je eigen lespraktijk.
Wil je deze training liever in teamverband op jouw school? Neem dan contact op om de mogelijkheden te bespreken. Mijn gegevens vind je hieronder.
