Een gitaar en een mond vol tanden
Een blog over het eerste domein van het Oracy-raamwerk
Blog 2 - Oracy
Het is 1985. ‘Hoi, ik ben Miriam en ik doe mijn spreekbeurt over de gitaar’. Stilte. ‘De gitaar is een snaarinstrument met zes snaren’. Ik adem hoorbaar uit. Stilte. Slik. Ik krijg het warm en voel me een beetje duizelig. Met zachte stem zeg ik: ‘Het is een akkoordeninstrument.’ Terwijl ik dit blog schrijf heb ik een flashback naar dit spannende moment in groep 5. Ik voel dat alle ogen van de klas op mij zijn gericht. Ik kijk naar de grond. Ondanks een goede voorbereiding op papier heb ik een black-out. Ik wiebel van mijn ene been op het op het andere. Mijn adem stokt. Snel loop ik naar de gitaar die ik heb meegenomen. Ik houd hem hoog in de lucht, verdwijn erachter en zeg; ‘kijk, dit is hem’.
Om goed te leren spreken is het nodig om hier regelmatig mee te oefenen. Vaak zijn we als leerkrachten veel zelf aan het woord terwijl we ook onze leerlingen spreektijd kunnen geven. Gelukkig zien we in het onderwijs steeds vaker het belang in van een goed ontwikkelde mondelinge taalvaardigheid. Dat het ervoor zorgt dat je anderen kunt laten weten wat je vindt, voelt en wilt. Je leert als effectieve spreker niet alleen jezelf, maar ook elkaar beter te begrijpen. En het stelt je bijvoorbeeld in staat om een respectvolle discussie te voeren en een inspirerende speech te geven. Effectief kunnen spreken heeft dus een grote meerwaarde. Het vergroot de kansen op school en in de samenleving.
Leerlijn Oracy
Om de mondelinge taalvaardigheid van kinderen te stimuleren is planmatig en samenhangend beleid nodig: een duidelijke en doorgaande leerlijn. CPS heeft in samenwerking met de Universiteit van Cambridge de Oracy-leerlijn ontwikkeld. Het raamwerk van die leerlijn bestaat uit vier domeinen die van belang zijn voor een goede mondelinge taalvaardigheid:
- fysiek
- linguïstisch
- cognitief
- sociaal-emotioneel
Lichaam ondersteunt je verhaal
In dit blog vertel ik je meer over het eerste domein: de fysieke vaardigheden van mondelinge taalvaardigheid. Het naar de grond kijken en zachte praten tijdens mijn spreekbeurt in groep 5 zijn daar voorbeelden van. Structurele aandacht aan dit fysieke domein levert veel op. Grote sprekers blinken uit in een sterke non-verbale performance. C’est le ton qui fait la musique. Een goed stemgebruik en een heldere articulatie en intonatie ondersteunen je boodschap enorm. Evenals een zelfverzekerde ontspannen lichaamshouding, rustige ademhaling en het gebruik van mimiek en oogcontact.
Kinderen leren de fysieke aspecten van spreken niet vanzelf. Vaak wordt op scholen vooral aandacht besteed aan de opbouw en inhoud van een verhaal, maar veel minder aan hoe je het brengt. Juist het stapsgewijs oefenen binnen dit fysieke domein van Oracy maakt dat je je ideeën nog overtuigender kunt brengen. Het geeft je zelfvertrouwen en maakt je tot een zelfbewuste spreker. Zo voorkom je ook dat je de spreekangst ontwikkelt die ik overduidelijk in groep 5 had en waar veel volwassenen ook nog mee kampen.
Twee lesideeën
Het raamwerk Oracy bevat veel aanknopingspunten voor het aanleren van de juiste fysieke vaardigheden. Bijvoorbeeld: stevig staan. Dat zorgt ervoor dat je je zelfverzekerder voelt en overtuigender overkomt. Maar dat kan niet iedereen zomaar, het helpt om daarmee te oefenen. Een praktisch lesidee hiervoor vind je onder aan dit blog. Een ander aspect is een ontspannen gezicht. Door bewust je gezicht te leren ontspannen, kun je dit ook inzetten wanneer je spreekt. Het helpt bovendien om de rest van je lijf te ontspannen. En dat werkt natuurlijk positief op je presentatie.
Ook hiervoor kun je onder downloaden.
Verder lezen over Oracy?
In een volgend blog vertellen we je meer over het tweede domein van Oracy: het taalkundig domein met onder andere aandacht voor woordenschat, grammatica en retoriek. Wil je zeker weten dat je geen blog mist geef je dan op voor de CPS Nieuwsbrief.
- Meer informatie vind je ook in het e-book.
- Een sprekende animatie over Oracy staat op www.cps.nl/oracy.
- Wil je weten wat Oracy voor jouw leerlingen en jouw school kan betekenen? We geven graag een korte persoonlijke presentatie.
