Ouderbetrokkenheid na de coronacrisis: wat behouden we?
Wat kunnen ouders thuis doen om de ontwikkeling van hun kind optimaal te stimuleren? We vragen het aan Lisa Boonk, onderzoeker aan de Open Universiteit.
Kaartjes, spandoeken, positieve nieuwsbrieven: scholen bedanken ouders op talloze manieren voor de prettige samenwerking tijdens de coronacrisis. Leerkrachten hebben alles op alles gezet om het onderwijs op afstand uit de grond te stampen en ouders droegen hun steen(tje) bij: het leren thuis werd, waar mogelijk, ondersteund. De ouderbetrokkenheid vond vooral thuis plaats: dit noemen we thuisbetrokkenheid.
Nu de zomervakantie eraan komt en we ons opmaken voor het ‘nieuwe normaal’ is dit hét moment om te kijken naar wat het beste werkt in die thuisbetrokkenheid. Lisa Boonk van de Open Universiteit deed in 2018 een grote reviewstudie naar dit onderwerp. We stelden haar een paar vragen.
Wat maakt de thuisbetrokkenheid zo belangrijk?
‘Wetenschappelijk onderzoek naar de impact van ouderbetrokkenheid staat nog in de kinderschoenen. Er is wel veel onderzoek gedaan naar de relatie tussen ouderbetrokkenheid en prestaties van kinderen en dan blijkt dat vormen van zogenaamde thuisbetrokkenheid, positief samenhangen met de prestaties van kinderen en jongeren. Zo blijkt bijvoorbeeld dat kinderen waarvan de ouders waarde hechten aan het onderwijs, en hier thuis positief over spreken, beter presteren op school. ’
Waar kun je als ouders het beste aandacht aan besteden?
‘Het is van belang dat je als ouder in samenwerking met leerkrachten of docenten probeert je kind zo goed mogelijk tot leren te laten komen. Daarin kun je als ouder thuis rekening houden met vier bewezen aanpakken die positief bijdragen aan de schoolprestaties van kinderen en jongeren. Dit zijn:
- Samen met het kind lezen of het lezen thuis stimuleren;
- Hoge verwachtingen hebben van je kind;
- Met je kind in gesprek gaan over school en de schooldag;
- Je kind ondersteunen bij het leren en vertrouwen hebben.
Bovendien kan het helpen om samen met de leerkracht of docent goed te kijken naar het kind en de eventuele hulp die hij/zij nodig heeft. Daar kun je als ouder een rol in vervullen. De conclusie kan overigens ook zijn, dat een kind zich prima zelf redt op school en dat hulp van ouders niet echt nodig is. Dan is het van belang om de autonomie van een kind te respecteren. We weten namelijk uit onderzoek dat teveel hulp of controle negatief samenhangt met prestaties.’
Maakt de leeftijd van de leerling nog uit?
‘Absoluut. De betrokkenheid van ouders is het meest effectief als deze aansluit op de ontwikkelingstaken van een kind. Ouders met jonge kinderen kunnen zich in hun thuisbetrokkenheid het beste richten op taal: zoals het stimuleren van de boekbeleving, het voorlezen of verhalen vertellen. Als kinderen ouder worden, dan zijn andere vormen van thuisbetrokkenheid relevanter zoals aanmoediging en met je kind praten over schoolse zaken. Bijvoorbeeld praten over de keuzes die gemaakt moeten worden in het onderwijs. denk aan het kiezen van een vakkenpakket, richting of opleiding. Hoge verwachtingen van ouders zijn overigens belangrijk voor alle leeftijdsgroepen. Ook aanmoediging en ondersteuning zijn belangrijk in de periode van zowel basis- als voortgezet onderwijs.’
En tot slot: hoe zit het met huiswerk?
‘Onderzoek laat een wisselend beeld zien als het gaat om hulp bij huiswerk. Terwijl huiswerk een belangrijk aanknopingspunt is voor ouders om thuis het leren van hun kind te stimuleren. Het lijkt er in ieder geval wel op dat de manier waarop ouders dit aanpakken een rol speelt: niet dwingend of controlerend, maar met ruimte voor autonomie.’
Lees hier het onderzoek van Lisa Boonk.
Meer informatie?
CPS begeleidt scholen bij het vormgeven van ouderbetrokkenheid en het stimuleren van de thuisbetrokkenheid. Wilt u meer informatie over het vergroten van ouderbetrokkenheid bij u op school en wat dat oplevert? Neem dan contact op met Lotte van der Goot, adviseur Ouderbetrokkenheid bij CPS. Op 26 maart start de training Omgaan met ouders – Ouderbetrokkenheid voor schoolleiders.
