Hoe je als schoolleider docenten met ambitie laat professionaliseren…
19 Docenten van het Oosterlicht College Nieuwegein en Vianen hebben de afgelopen twee jaar deelgenomen aan het opleidingstraject “Docenten met Ambitie”. In dit blog lees je hoe de school dat heeft opgezet, wat zij geleerd hebben en wat de opbrengsten voor zowel de deelnemers als de school zijn.
Aanleiding voor het traject “Docenten met Ambitie” waren vragen van docenten over een cursus middenmanagement. Wouter Abrahamse, rector van Oosterlicht College Nieuwegein en Vianen, licht toe: “Met een cursus middenmanagement wek je ook verwachtingen dat zo’n positie mogelijk is, maar dat kunnen we de meesten niet bieden. Wel wilden we onze leraren een traject bieden, dat vergelijkbaar was. Dus met aandacht voor ontwikkeling van persoonlijk leiderschap en leren door het te doen i.p.v. eerst de theorie eigen maken en dan pas leiding geven of projecten leiden.”
Samen met CPS werd een opleidingstraject van ruim 1,5 jaar ontworpen waarin de deelnemers leiderschapsvaardigheden hebben ontwikkeld door in een niet formele leidinggevende rol aan een leerproject te werken. De leerprojecten waren verbonden aan één van de zes schoolambities uit het schoolplan; zoals bijvoorbeeld “Eigentijds, betekenisvol en uitdagend onderwijs”, “Hoge kwaliteit” of “Leerlingen ontdekken, verbreden of verdiepen hun talent.” Hierdoor had niet alleen de deelnemer maar ook de schoolleiding belang bij het project. De deelnemende docent nam de rol van projectleider in het leerproject op zich en een lid van de schoolleiding de rol van interne opdrachtgever.
Persoonlijke drijfveer
Startpunt voor het traject vormen de persoonlijke leervragen van de deelnemers ten aanzien van leidinggeven in een niet-formele leidinggevende rol. Dit leerdoel en de drijfveren van de deelnemers kwamen steeds in persoonlijke leergesprekken aan de orde. In gemeenschappelijke bijeenkomsten werd kennis aangeboden die aansloot bij deze leervragen en die werd verbonden met kennis die relevant was voor de leerprojecten zoals actieonderzoek, projectmanagement en de ontwikkeling van persoonlijk leiderschap. Zo ontstaat een sterke verbinding met en leren in en van de dagelijkse praktijk. Joost Matthys, docent geschiedenis en coördinator leerlingenzaken klas 1 en 2, wilde zichzelf verder ontwikkelen, met name in leiderschap en het durven delegeren. Joost: “Het is hoe je je opstelt; je moet jezelf durven tonen. Als je je openstelt, dan is de opbrengst soms verrassend. Bijvoorbeeld het einddoel voor ogen hebben zorgt ervoor, dat je beter met tegenslagen en veranderingen kunt omgaan. Ik leerde dat ik een andere aanpak prima vond als mijn pijlers maar in het eindresultaat terug te vinden waren.”
Wat vraagt zo’n traject van de schoolleiding?
Wouter Abrahamse: “Er achter staan, faciliteren en hulp bieden in de vorm van sparren, ‘coachend vooruithelpen’. Het initiatief om contact te onderhouden met de opdrachtgever van het leerproject (een lid van de schoolleiding) hebben we bewust bij de leraren gelaten. Leraren zijn niet altijd gewend een leidende rol te pakken. Het traject werd daarmee ook leerzaam voor onszelf als schoolleiding: hoe staan wij hier in, hoe pakken wij onze rol? In de praktijk betekent dit ook de projectleiders een podium geven, in een teamvergadering op bij een jaaropening.”
Het stopt niet meer
Mirjam de Haan, docente Zorg & Welzijn in Vianen, schetst de meerwaarde van het opleidingstraject rondom haar leerproject “Vernieuwing LOB Beroepsgericht”: “Door het traject hebben we de secties E&O (Economie&Ondernemen) en HBR (Horeca, gastheerschap, Bakken en Recreatie) benaderd. E&O zat verder op de gang; die zijn we nu gaan opzoeken en gaan samenwerken. Dat is nu meer een gewoonte geworden; één die we straks willen meenemen als wij na de verbouwing met Z&W boven komen te zitten.” Haar collega Marike Flameling: “Het traject werkte als een stimulans. Om je leerproject te laten slagen voelde je de noodzaak om collega’s en instellingen rondom de school bewust bij elkaar te zetten. Mijn netwerk is enorm gegroeid in die 1,5 jaar, in de school maar vooral daarbuiten. Zo is er al eens gesproken met het ROC of voor HBR het onderdeel ‘leidinggeven’ niet op school in het restaurant kan plaatsvinden. Dat is voor nu nog een stap te ver, maar voor de nabije toekomst een mooi richtpunt.”
“’Het stopt niet meer,” vult Mirjam aan, “hoewel het opleidingstraject is afgelopen komen er steeds weer nieuwe ideeën om mee aan de slag te gaan. Bijvoorbeeld om in ons nieuwe rooster op het 1e uur te beginnen met een LOB-café.” Voor Mirjam en Marike heeft LOB bij de beroepsgerichte vakken nu echt profiel gekregen. Tevens is bij henzelf het bewustzijn gegroeid om proactief en zichtbaar te zijn.
De leerprojecten hebben het schoolcurriculum op het Oosterlicht College verrijkt; soms heel concreet, soms door een nieuwe invalshoek voor een aanpak aan te dragen. Zo is de dagopening nieuw leven ingeblazen, de levensvatbaarheid van een Challengeklas T3-T4-H4 onderzocht en uitgewerkt hoe burgerschap en 21e-eeuwse vaardigheden in het schoolcurriculum een plek krijgen.
Toch ziet Wouter Abrahamse de persoonlijke leeropbrengst als het meest waardevol: “Door te blijven leren, krijg je betere leraren en het enthousiasme bij leraren die zich verder ontwikkelen is stimulerend voor collega’s en vooral: voor leerlingen!”
U wilt meer weten?
Als u ook wilt weten wat het opleidingstraject Docenten met Ambitie voor u op school kan betekenen, neem dan contact op met Linda Odenthal (l.odenthal@cps.nl) of Guido van den Brink (g.vandenbrink@cps.nl), beiden trainer/adviseur bij CPS onderwijsontwikkeling en advies. Wij komen graag bij u langs! Wilt u eerst een schoolleider hierover spreken? Dan kunt u Wouter Abrahamse, rector Oosterlicht College Nieuwegein en Vianen, benaderen (W.Abrahamse@Oosterlicht.nl) .
