Programma van Inspiratiedag Jonge Kind: de basis voor de basisvaardigheden

Na binnenkomst bij onze CPS Academie in Amersfoort kun je de dag ontspannen starten met een koffie, thee en wat lekkers. 

Na het inloopmoment wordt deze inspiratiedag plenair geopend door Jeroen Aarssen, onderwijsadviseur bij CPS en geeft daarna het woord aan Helma Brouwers. Op interactieve wijze zal zij spreken over het jonge kind. 

Met kleuters werken aan de basis van alle vaardigheden

In haar lezing gaat Helma Brouwers op zoek naar het meest effectieve onderwijskundige aanpak voor jonge kinderen. Die zoektocht brengt haar langs vele dwalingen, zoals: je kunt niet vroeg genoeg beginnen met aanleren van basisvaardigheden; of, ook voor jonge kinderen moeten we een methode aanschaffen om zeker te weten dat we de noodzakelijk doelen zullen behalen.

Effectiviteit willen bereiken door stevige controle uit te oefenen op kinderen en hun ontwikkeling? Leerwinst willen behalen ten koste van ontwikkelingswinst?

Helma Brouwers schetst alternatieven waarbij effectiviteit gezocht wordt in aansluiting zoeken bij hoe jonge kinderen zich ontwikkelen, bij kinderen weten te boeien en te raken. En waarbij voorop staat dat ons aanbod betekenisvol moet zijn voor de kinderen zélf.

Pauzemoment met koffie, cappuccino, thee en lekkers.

Op jonge leeftijd kunnen kinderen meetkundige begrippen snappen zoals meer of minder of groot en klein. Ze leren omgaan met de getallen en de getalrij en ze leren ordenen, construeren, oriënteren, en opereren met vormen en figuren. Spel van kinderen biedt veel kansen om te werken aan rekenen/wiskunde. Door goed te kijken waar kinderen in het spel mee bezig zijn kan je daarbij aanhaken in je spelbegeleiding en door denkstimulerende interactie. Verder biedt een goed gekozen thema mogelijkheden om rekenactiviteiten en rekengesprekken aan op te hangen. Denk bijvoorbeeld aan het verkennen van licht en schaduw bij het thema ‘we gaan naar het strand’, aan spiegels en spiegelen of aan het ordenen van schoenen bij het thema ‘wat trek jij vandaag aan?’ Ook is het van belang om oog te hebben voor de keuze van materialen bijvoorbeeld voor meten en wegen, bouw- en constructiematerialen, aftelversjes of voorleesverhalen waarin rekenkundige begrippen centraal staan. In deze workshop verken je de mogelijkheden die je hebt om doelbewust aan rekenen/ wiskunde te werken.

Mondelinge taalvaardigheid is de basisvaardigheid die ten grondslag ligt aan al het denken en ontwikkelen van kinderen. Voor jonge kinderen is het belangrijk om spelenderwijs taal te ontdekken. In deze workshop maak je kennis met technieken voor mondelinge taalvaardigheid gebaseerd op de Oracy aanpak uit het Verenigd Koninkrijk. Je leert hoe je taal kunt uitlokken en het denken kunt stimuleren. Het is als pedagoog belangrijk om aan te sluiten bij uitingen van het kind. Goed observeren en luisteren is essentieel in interactie met jonge kinderen. Na deze workshop heb je inspiratie opgedaan om in jouw onderwijspraktijk de mondelinge taalvaardigheid en interactie met jonge kinderen nog krachtiger te stimuleren.

Jonge kinderen leren op hun eigen manier, die past bij hun ontwikkeling. Die eigen manier wordt voor een belangrijk deel bepaald door hoe het brein zich stap voor stap ontwikkelt. In deze workshop neem ik de deelnemers mee in de ontwikkeling van het brein, en wat specifieke kenmerken zijn van dat jonge brein. Een belangrijk ‘breinprincipe’ is serve and return, oftewel het pingpongprincipe. Verder laat ik zien hoe binnen de ontwikkeling van het gehele brein Executieve Functies zich ontwikkelen, en hoe we die terug kunnen zien in zelfsturend gedrag en in spel van jonge kinderen. Na deze workshop heb je meer kennis over het jonge-kindbrein en in het bijzonder zelfsturing, en heb je een aantal tips gekregen hoe je met jonge kinderen aan hun zelfsturing kunt werken.

Steeds vaker horen we jongekindprofessionals spreken over speelachterstanden bij het jonge kind. Dat is geen goed nieuws want spel is in deze ontwikkelingsfase van groot belang. Jonge kinderen verkennen en ontdekken de wereld spelend. Door middel van spel kunnen ze zich verder ontwikkelen en leren ze in de volle breedte. In rijk spel kunnen veel ontwikkelingsgebieden en doelen op een heel natuurlijke manier aan bod komen. Daarin is een belangrijke rol weggelegd voor de professional. Je kan als professional een groot verschil maken door bijvoorbeeld bewuste keuzes te maken in het spelmateriaal en in de inrichting van hoeken, door voldoende plaats voor spel vrij te maken in het dagprogramma, door focus aan te brengen met een thema en door het spel te observeren, passende ondersteuning te bieden en daarmee naar een hoger plan te tillen. In deze workshop gaan we dieper in op de vaardigheden van een goede spelcoach.

Er staat een uitgebreid lunchbuffet klaar, deels vegetarisch en op verzoek veganistisch.

In een 1,5 uur durende ontwerpsessie naar keuze delen we met jou een aantal vakgerichte voorbeelden, die je vervolgens onder begeleiding uitwerkt tot praktisch inzetbare producten. Daarnaast is er ruimte voor het delen van ideeën met andere deelnemers en ontvang je feedback op jouw ontwerp. 

In het ontwerpatelier maak je een ontwerp naar keuze naar aanleiding van een inzicht uit de workshopsessie. Een uitwerking waar je op korte termijn concreet in jouw groep mee aan de slag kan rond het thema rekenen/wiskunde.

In de interactieve ontwerpsessies ga je samen met anderen uit jouw vakgebied aan de slag om een toepassing van Mondelinge taal en interactievaardigheden te ontwerpen welke toegepast kan worden op de plek waar jij werkt als Jonge Kind professional. Je krijgt vakgerichte voorbeelden die je vervolgens onder begeleiding uitwerkt om toe te passen in jouw werkomgeving. Daarnaast is er ruimte voor het delen van ideeën met andere deelnemers en ontvang je feedback op je ontwerp.

In de interactieve ontwerpsessies ga je samen met anderen uit jouw vakgebied aan de slag om een praktische uitwerking te ontwerpen die te maken heeft met het jonge brein en zelfsturing. Deze kun je toepassen op jouw eigen locatie. Je krijgt een aantal vakgerichte voorbeelden die je vervolgens onder begeleiding uitwerkt. Daarnaast is er ruimte voor het delen van ideeën met andere deelnemers en ontvang je feedback op je ontwerp.

In het ontwerpatelier spel en spelcoaching ga je praktisch met een inzicht uit de workshop aan de slag. Dat levert een uitwerking op die je direct of op korte termijn kan inzetten in je werk in de groep. Bijvoorbeeld in je planning, in je begeleiding van een groepje kinderen, of in je uitwerking van het thema. Je gaat aan het eind van de dag dus echt met een concreet resultaat naar huis!