SKO Flevoland/Veluwezoom
Case:
Behoefte aan aanpak om de opbrengsten bij begrijpend lezen duurzaam te verbeteren
Interview met:
Linda-Karin Hoekstra, Adviseur Onderwijs Primair Proces
Linda-Karin Hoekstra is Adviseur Onderwijs Primair Proces bij SKO Flevoland en Veluwe. Bij SKO zijn in totaal 28 basisscholen aangesloten. Vanuit haar rol als adviseur nam ze het initiatief om een langdurig traject op te starten met als doel het begrijpend luisteren – begrijpend lezen bij de aangesloten scholen naar een hoger plan te tillen. In dit interview legt ze uit hoe zij samen met CPS het traject handen en voeten heeft gegeven.
Wat was de aanleiding?
Linda-Karin Hoekstra: "Al een aantal jaren liet het begrijpend luisteren – begrijpend lezen bij de meeste van onze scholen magere resultaten zien. Dat bleek onder andere uit gesprekken met de scholen en de CITO-opbrengsten. Het was duidelijk dat de leraren worstelden met begrijpend lezen. Vanuit onze eigen Akke Demi boden we de scholen professionalisering begrijpend lezen aan, gekoppeld aan een methode, bijvoorbeeld Nieuwsbegrip. Alleen die rendeerde niet. We zagen het begrijpend lezen alleen maar verder achteruit gaan."
Wat was de vraag aan CPS?
"We wilden een aanpak waarmee we de opbrengsten bij begrijpend luisteren – begrijpend lezen op een duurzame manier konden verbeteren. Een aanbod, aanpak en ontwikkelingsproces waarmee de leraren op eigen kracht hun leerlingen kunnen leren om denkend te luisteren en lezen, van groep één tot acht.
De aanpak diende ook aan te sluiten bij het type ‘professionalisering’ waarvan uit onderzoek bekend is dat het werkt. Om zo’n traject met succes te volgen, vonden we het erg belangrijk dat het traject door het gehele team binnen elke school zou worden gedragen. Het CPS adviseerde per school een regiegroep en een aanpak waarbij het niet alleen ging om het overbrengen van vakinhoudelijke kennis. De leraren moeten het geleerde in de praktijk kunnen toepassen en elkaar daarbij kunnen helpen. Door feedback te geven en te ontvangen van zowel de CPS-adviseurs als hun eigen collega's."
Waarom hebben jullie gekozen voor CPS?
“Ik ben in contact gekomen met CPS omdat ik weet dat zij veel expertise hebben op het gebied van van begrijpend luisteren – begrijpend lezen. CPS-adviseur Karin van de Mortel vertelde ons hoe CPS dit aanpakt. Het gaat daarbij om een professionaliseringstraject van twee jaar waar aspecten in zitten die ertoe doen, zoals teambrede scholing, kennis aanbrengen en kennis in de praktijk oefenen. Het team van CPS heeft voor ons een projectplan geschreven dat in eerste instantie is voorgelegd aan het College van Bestuur en later aan de Directieraad. Uiteindelijk hebben we besloten om daarmee aan de slag te gaan binnen onze scholengroep."
Hoe is het project aangepakt?
"Het plan hield in dat elke school die het traject zou ingaan, gedurende een periode van twee jaar of misschien wel langer met begrijpend luisteren – begrijpend lezen aan de slag zou gaan. Om de schooldirecties te informeren en draagvlak te creëren is Karin de afzonderlijke scholen langsgegaan. Dat draagvlak was belangrijk want ons doel was dat het grootste deel van de scholen hier aan mee zou doen. En dan moeten de directeuren en leerkrachten het wel zien zitten en aan de vraag 'geproefd' hebben. Het vraagt namelijk best wel wat om dit aan te gaan."
Uiteindelijk stond iedereen erachter. Hoe zijn jullie gestart met het traject?
"We zijn twee jaar geleden begonnen met tien scholen. Het traject start met een intakegesprek tussen CPS en de directie en IB-er van de betreffende school. Dat gesprek is hoofdzakelijk bedoeld om verwachtingen uit te spreken en ervoor te zorgen dat er een regiegroep komt. Hierin zitten o.a. de directie, leescoördinatoren en interne begeleiders. Daarnaast worden er afspraken gemaakt voor scholingsbijeenkomsten. Per schooljaar zijn dat er ongeveer vier.
Twee tot drie keer per jaar gaan adviseurs van CPS samen met iemand van de school de klas in om mee te kijken in de les. Hierbij maken we ook gebruik van video-opnames zodat leerkrachten optimaal feedback kunnen krijgen. De bedoeling is dat de leraren dat na afloop van het traject zelf gaan doen. De leraren schrijven hun eigen ontwikkelplan. Ook ontwerpen leraren samen lessen (Lesson Study).
Naast de scholingsbijeenkomsten en observatie- en feedbackrondes, zijn er drie tot vier keer per jaar afstemmingsgesprekken met de regiegroep.”
Het project loopt nu twee jaar. Hoe wordt het ervaren binnen de teams?
"We zien dat de motivatie bij de teams erg hoog is. Iedereen is gedreven en wil ermee aan de slag. Het samen gevoel is belangrijk, net als een veilige omgeving. De leraren moeten van elkaar willen leren en zich bloot durven geven."