Niet alles is de taak van de mentor
Op tijd komen, huiswerk maken, een profiel of vervolgopleiding kiezen... Wiens verantwoordelijkheid is dat eigenlijk? Je denkt vast: die van de leerling of ouder. Maar ouders en leerlingen wijzen steeds vaker naar de mentor. Hoe ga je daar als mentor mee om? Hoe zorg je dat je niet verdrinkt in je taken en je leerlingen doen wat ze moeten doen?
Ik merk dat veel scholen en mentoren de verantwoordelijkheid en dus de zelfdiscipline van leerlingen (en ouders!) over hebben genomen. Met als gevolg dat mentoren tijd tekort komen om hun werk te doen. Maar is het wel het werk van de mentor?
Natuurlijk, een leerling verplichten iets te doen en daar een sanctie op zetten, werkt op korte termijn en disciplinaire maatregelen horen bij de ontwikkeling van kinderen. Echter, alles wat erna komt, is naar mijn mening toch echt de verantwoordelijkheid van de leerling en de ouders.
Wat doe jij in deze situaties?
De moeder van een van je leerlingen laat weten dat haar kind zich nog niet heeft ingeschreven voor een vervolgopleiding. Wat is jouw reactie als mentor?
In het rapport van een van je leerlingen staan vijf onvoldoendes en naast de cijfers staat schriftelijk commentaar van docenten: dat de leerling meerdere keren te laat is gekomen, heeft gespijbeld en zijn huiswerk niet heeft gemaakt. Wat doe jij als mentor?
Bovenstaande situaties hoor ik regelmatig als ik mentoren spreek. Je hebt snel de neiging om je leerling hierop aan te spreken en deze te vertellen wat hij of zij anders moet doen en hoe. Maar dit zijn typisch vraagstukken waarbij je als mentor heel goed je coachende vaardigheden kunt inzetten. Daarbij gaat het erom vooral MET je leerling te praten in plaats van TEGEN. Om het niet effectieve gedrag bloot te leggen en al vragend de leerling een oplossing te laten vinden.
De juiste mindset
Voor zo’n coachende rol heb je een effectieve mindset nodig: de leerling (en de ouders) zijn eigenaar van het probleem en dus ook eigenaar van het vinden van de oplossing, niet de school of jij als mentor.
Zolang wij als volwassenen de mindset aannemen dat wij op basis van onze ervaring, leeftijd en diploma’s alles beter weten dan tieners en hen oplossingen bieden, is de kans groot dat ze achterover leunen en zich niet verantwoordelijk zullen voelen. Daarmee ontnemen wij hen de kans om zelf proactiever te worden. Een effectieve, constructieve mindset is dat pubers uitstekend in staat zijn om hun eigen problemen te onderkennen en op te lossen. Aan ons als mentoren de taak om hen daarbij te helpen door goede vragen te stellen en echt te luisteren.
Luisteren en vragen stellen
Vanuit de effectieve mindset draait het dus niet om adviseren, maar vooral om luisteren en de juiste vragen stellen. Als je je leerling (of ouder) oprecht probeert te begrijpen, dan versterkt dat niet alleen de onderlinge band. Je haalt door het stellen van de juiste vragen, of door juist even niets te zeggen, ook het onderliggende probleem naar boven. En dat is vaak niet het onderwerp waar het in de eerste paar minuten over gaat.
Goed luisteren is een belangrijke vaardigheid van een mentor, het is ook een kenmerkende vaardigheid van een goede coach. Met een vragende, niet oordelende houding stimuleer je een leerling vooral om zelf oplossingen te bedenken voor zijn probleem. Een leerling die zelf oplossingen bedenkt, zal zich hier ook eigenaar van voelen. Door als mentor op deze coachende manier het gesprek te voeren, help je leerlingen om te groeien in proactief gedrag.
De mentor als coach
Zie jezelf daarom meer als coach, dus ook als iemand die niet alles hoeft te weten en niet overal een oplossing voor hoeft te hebben. Dat geeft lucht. En je gaat er vanzelf ander gedrag door vertonen en gesprekken op een andere manier voeren. Je zult merken dat je daarmee andere resultaten haalt en echt aan het gedrag van tieners werkt.
Coachende vaardigheden versterken
Wil jij je leerlingen meer hun eigen problemen laten oplossen en je coachende vaardigheden versterken? In de Training De mentor als coach staan jouw eigen mindset en gespreksvaardigheden centraal. Heb je vragen? Neem dan hieronder eenvoudig contact met me op.
