Wat gaat de vakvernieuwing MVT voor Spaans betekenen?
Bij Spaans werkt het allemaal net een beetje anders dan bij de andere moderne vreemde talen. Het is een eindexamenvak, maar niet op elke school. En afhankelijk van of leerlingen Spaans Elementair of Spaans als eindexamenvak volgen, starten zij op verschillende momenten met de lessen. De eindtermen zijn op dit moment MVT-breed. Maar voor Spaans is het vanuit de eerder genoemde situatie onduidelijk welke lesstof wanneer aangeboden moet worden. Ook zijn er voor deze taal geen examenbundels te koop.
Een flinke puzzel dus voor docenten Spaans!
Spaans wordt gevolgd door een beperkt aantal scholieren (gemiddeld 3.000), maar er is een opmerkelijke trend te zien:
Spaans als examenvak is, in tegenstelling tot de andere moderne vreemde talen, namelijk aan een opmars bezig. Waar in 2012 slechts 2.100 leerlingen het Centraal Examen Spaans maakten, waren dat er in 2021 ruim 4.200. Een verdubbeling in 10 jaar tijd dus.
Bron: Laudius
Vakvernieuwing MVT
Als docent modernevreemdetalen heb je met nogal wat uitdagingen te kampen. Er zijn minder docenten en er wordt gesneden in het aantal uren. Veel leerlingen zien het nut van de talen niet in en vinden het maar saai (en taai) om zoveel te moeten lezen. En dat terwijl beheersing van een of meer andere talen zoveel voordelen heeft in onze meertalige en multiculturele samenleving.
Is hiervoor een oplossing? Misschien niet als we sec het ontwikkelen van taalvaardigheid in het MVT-onderwijs voorop blijven stellen. Om het onderwijs te verbeteren wordt door SLO daarom landelijk gewerkt aan het actualiseren van kerndoelen voor de onderbouw en de eindexamenprogramma’s voor de bovenbouw.
Met de vakvernieuwing van de moderne vreemde talen komt er per moderne vreemde taal, dus ook voor het vak Spaans, een beschrijving van de eindtermen. Betere en duidelijkere afspraken zullen zorgen voor een versterking en een verrijking van het vak.
Taalbewustzijn en cultuurbewustzijn
Wie de vakvernieuwing volgt, ontdekt al snel dat er drie begrippen prominent naar voren komen: Communicatie, Taalbewustzijn en Cultuurbewustzijn. De taalvaardigheid -lezen, luisteren, spreken en schrijven- staat uiteraard niet ter discussie. Op dit moment is er echter een gat tussen de communicatieve insteek in de onderbouw (bijv. met taaldorpen) en de focus op lezen en literatuur in de bovenbouw. Het zou mooi zijn als dit gat met de nieuwe kerndoelen en eindtermen gedicht kan worden.
De aanname is dat je taalvaardiger wordt wanneer er meer aandacht is voor de vakinhoud op het gebied van taal en cultuur. Dat is een belangrijk verschil met de huidige situatie: de MVT zijn nu ingedeeld in receptieve en productieve vaardigheden en in de toekomst worden schrijf-, lees-, en literatuuronderwijs meer geïntegreerd aangeboden.
Dit geeft de ruimte om aandacht te besteden aan cultuurgebonden aspecten en culturele ervaringen zoals tradities, historische achtergronden, maatschappelijke verschillen en sociale patronen (cultuurbewustzijn). Daarnaast kunnen leerlingen kennismaken met taal- en letterkundige zaken, zoals taalvariatie, taalfamilies, taalregisters, de dubbelzinnigheid van een krantenkop of een analyse van songteksten (taalbewustzijn).
Door de huidige focus op leesvaardigheid is het lastig om je leerlingen kennis te laten maken met de volle rijkdom van de taal en vaak wordt de link met onze multimediale en multiculturele wereld dan ook niet in het klaslokaal gemaakt. Met deze herziening lijkt het erop dat de examenprogramma’s er over een paar jaar heel anders uitzien. Daarmee wordt het talenonderwijs dynamischer en effectiever, maar ook motiverender. Niet alleen voor je leerlingen, ook voor jou als docent.
Gunstige perspectieven voor het talenonderwijs dus. En vooral voor het Spaans.
Hoe nu verder?
De implementatie van de vakvernieuwing MVT vraagt om een doordachte en zorgvuldige aanpak waarin alle betrokken partijen, docenten, lerarenopleiders, leerlingen en uitgevers van lesmateriaal, meegenomen moeten worden.
Op www.actualisatiemvt.nl/proces wordt inzicht gegeven in de verschillende fases van de ontwikkeling van de kerndoelen en de verdeling tussen schoolexamens en eindexamens. Medio 2024 komt het werk van de vakvernieuwingscommissie ten einde. Daarna volgt een periode van pilots en testen.
De nieuwe ontwikkelingen zien we dan ook pas over een aantal jaren terug in het centraal examen. Is het daarmee een ver-van-je-bed-show? Nee! De leerlingen die tegen die tijd examen doen, zitten nu al in de brugklas! Dus goed om nu al aan de slag te gaan met taal- en cultuurbewustzijn en om er naartoe te werken dit in de doorlopende leerlijnen op te nemen.
We helpen je graag!
CPS volgt de ontwikkelingen op de voet en wij geven de nieuwste inzichten een plek in onze trainingen en in de begeleiding van scholen.
Specifiek voor docenten Spaans is er nu een Examentraining Spaans. Aan de hand van de theorie en strategieën die deze training je aanreikt leer je hoe je effectieve lessen kunt aanbieden voor jouw examenleerlingen. Klik hier voor meer informatie en om je aan te melden.
Wil je met ons sparren over waar je binnen jouw onderwijs tegenaan loopt? Neem dan contact op! Mijn gegevens vind je hieronder.
