Fundament van taal ligt thuis
Blog 6 - Oracy
Voor en tijdens de basisschoolleeftijd is de hersenontwikkeling van kinderen het grootst. Een aanzienlijk deel van die tijd zijn ze echter niet op school, maar thuis. Daar ligt dan ook een belangrijke rol in deze ontwikkeling. Je kunt als leerkracht nog zo hard je best doen om taal te stimuleren, het grootste effect bereik je als je met het thuisfront samenwerkt. Daarom gaat dit Oracy-blog over de rol van ouders bij de ontwikkeling van mondelinge taalvaardigheid.
Oracy
Oracy is mondelinge taalvaardigheid in brede zin.
Het gaat om begrijpen en begrepen worden.
Om je lichaamshouding, je intonatie, je taal,
de manier waarop je je verhaal structureert en vertelt
en hoe je op de ander reageert.
Ouders willen echt wel
Waarschijnlijk probeer je ouders al wel bij de ontwikkeling van hun kind te betrekken. Misschien lijkt het soms alsof ouders niet willen helpen. Alle ouders willen echter het beste voor hun kind. Elke ouder wil dat zijn kind goed leert lezen, schrijven, spreken en luisteren. Vooral dat laatste :-). Veel ouders onderschatten echter hun aandeel in de ontwikkeling van taalvaardigheid en weten bovendien vaak niet hoe ze het beste kunnen helpen. Hoe zorg je als leerkracht dat ze in staat zijn hun belangrijke ondersteunende rol te spelen?
Contact met ouders
Om ouders bij het leerproces van hun kinderen te betrekken, is het allereerst van belang dat je contact met ze legt en onderhoudt. Zodat je op de hoogte raakt van de thuissituatie; dat je weet welke talen er op welk niveau gesproken worden en of er gezinsleden zijn die in staat zijn met het kind te praten over van alles en nog wat. De gesprekjes met ouders bij de inloop of op het schoolplein helpen zeker in het onderhouden van het contact, maar formele afspraken met ouders zijn onontbeerlijk. Bespreek de taalontwikkeling aan het begin van elk schooljaar tijdens kennismakingsgesprekken en zet het ook op de agenda tijdens de andere oudergesprekken.
Moedertaal mag ook!
Veel ouders denken dat het belangrijk is om Nederlands met hun kinderen te spreken. Inmiddels is echter uit onderzoek gebleken dat een goede beheersing van een andere taal of dialect helpt bij het ontwikkelen van goede Nederlandse taalvaardigheid. Een grote woordenschat, weten hoe je grapjes en vergelijkingen in je verhaal kunt verwerken, een logische volgorde aanhouden: allemaal zaken die je makkelijk in het Nederlands overneemt als je het in een andere taal al kent en hebt geoefend. Vloeiend een andere taal spreken met je kind is begrijpelijkerwijs ook veel effectiever dan gebrekkig Nederlands uitwisselen.
Praten minstens zo belangrijk als voorlezen
De meeste ouders weten dat voorlezen belangrijk is. Maar wat veel minder bekend is, is dat veel praten met je kind essentieel is voor de taalontwikkeling van kinderen. Goed kunnen praten en luisteren legt de basis voor lezen en schrijven, maar zorgt er ook voor dat kinderen zich kunnen uiten, begrepen worden en anderen begrijpen. Van groot belang voor hun functioneren in de maatschappij.
Je bewust zijn van het belang van praten en luisteren is de start van goede taalontwikkeling. Als ouders hiervan op de hoogte zijn, begrijpen ze dat het belangrijk is om zo veel mogelijk gesprekjes te voeren met hun kinderen. Dat ze hun telefoon beter weg kunnen leggen om te praten over wat zij zelf en hun kind bijvoorbeeld zien, horen en denken. En dan lopen er hopelijk ook minder ouders verdiept in hun smartphone achter de buggy!
Hoe voer je een gesprek met een kind?
Maar hoe voer je als ouder een gesprekje met je kind? Soms vraag je iets en krijg je alleen ‘ja’, ‘nee’ of ‘leuk’ als antwoord en lijkt het gesprek al snel klaar. Een gesprek voeren met een kind is vaak een kwestie van techniek. Bijvoorbeeld door de juiste open vragen te stellen of te herhalen wat een kind zegt. Dat nodigt uit om verder te vertellen. Wijs ouders op deze technieken en doe het voor. Zie ook: Ideeën over hoe je een kind aan het vertellen krijgt. Een mooi onderwerp trouwens voor een informatieavond voor ouders.
Gespreksonderwerpen aanreiken
Als leerkracht kun je ouders helpen bij het vinden van gespreksonderwerpen, als je ze laat weten en zien wat er op een schooldag is gebeurd. Steeds meer leerkrachten gebruiken hiervoor apps als Parro en Social Schools. Ze zetten hier verslagjes en foto’s van activiteiten op. Het is dan gemakkelijk voor ouders om hierover vragen te stellen en zo in gesprek te gaan met hun kind. Een andere manier om gesprekken thuis te ontlokken is om huiswerkopdrachten te geven die uitnodigen tot interactie met ouders. Je vindt hier twee lessuggesties om kinderen met ouders te laten praten: Meeneemthema en Dinerdebat.
Meer informatie
Wil je meer weten over het vergroten van mondellinge taalvaardigheid of over Oracy in het algemeen? Lees dan het e-book Oracy, bezoek onze academietraining of neem contact op met een van onze adviseurs.
- Academietraining Mondelinge taalvaardigheid met Oracy
- Download hier het E-book Oracy.
- Wil je meer weten over Oracy en het betrekken van ouders bij de (taal)ontwikkeling van hun kinderen? Neem dan contact op met Lotte van der Goot.
- Wil je weten wat Oracy voor jouw school en leerlingen kan betekenen? Jaap ter Steege of Miriam Op de Beek geven graag meer informatie of een korte persoonlijke presentatie over Oracy.
