Eigenaarschap in eigen ontwikkeling
Doelen stellen en intrinsiek motiveren met de 4 disciplines.
Op LinkedIn moet ik lachen om een foto van een leerkracht met een Vikinghelm op zijn hoofd en een zwaard in zijn hand achter zijn laptop, terwijl hij online een les geschiedenis geeft aan zijn klas. We kijken terug op een aantal weken met de leerlingen in MS Teams of Google Meet. Ook nu krijgen leerlingen met verkoudheidsklachten online onderwijs. Veel respect voor de veerkracht, die vele leerkrachten en leerlingen weer laten zien. Onderwijs op afstand, maar toch ook dichtbij. Met veel inzet willen we onze leerlingen intrinsiek motiveren om het beste uit zichzelf te halen.
Aan de andere kant ervaar ik in gesprek met leerkrachten dat door de uitdagingen in de huidige maatschappij, het steeds moeilijker is om leerlingen te motiveren. Leerkrachten missen eigenaarschap bij de leerlingen over het leren en het eigen gedrag. Het besef bij leerlingen, dat zij invloed hebben op hun leerproces en handelen heeft een grote invloed op hun motivatie en welzijn.
Doelen stellen en intrinsiek motiveren!
Natuurlijk vraagt het oefentijd, maar aan de hand van 4 disciplines kunnen leerlingen op een motiverende, effectievere manier doelen behalen.
Lastig? Dat valt erg mee. Hierbij een aantal tips aan de hand van 4 disciplines:
Discipline 1: Een concreet doel
Laat leerlingen besluiten wat ze wel willen in plaats wat ze niet willen. Het lastige aan ‘niet’, is dat onze hersenen zich dan richten op wat je juist niet wilt. Denk niet aan die roze olifant en….je ziet hem meteen. Door te omschrijven wat allemaal niet mag, geeft het voornemen en doel weinig energie en voelt het al snel als een straf. Laat leerlingen het positief verwoorden en dan gaat het erover wat zij echt willen, in plaats van wat niet. Leerlingen beschrijven een doel in proactieve taal met een deadline; beschreven vanuit zichzelf en vanuit hun eigen invloed.
Bijvoorbeeld:
- Aan het eind van deze week kan ik de tafel van 8 in 20 seconden opzeggen.
- Voor de meivakantie kan ik 20 minuten stil werken aan een taak.
Discipline 2: De succesfactoren
Welke kwaliteiten kunnen leerlingen benutten om het doel te realiseren? Laat het gewenste resultaat of resultaten vertalen naar concrete acties, oftewel; wat zijn de succesfactoren, die je kan inzetten om het vooraf bepaalde doel te halen.
- Ik ga 2 keer per dag een kwartier oefenen
- Ik oefen samen met mijn klasgenoot, vader of moeder
- Ik gebruik een timer….
Discipline 3: Het scorebord!
Maak een motiverend scorebord en daag creativiteit uit. Maak het tijdspad zichtbaar met momenten die de leerlingen zelf hebben gekozen om het doel te bereiken. Een pot met knikkers, een groot vel papier en niet onbelangrijk….op een prominente plek.
Discipline 4 is het leukst: Doe het samen.
Zorg voor een andere leerling of een aantal gelijkgestemden, die net zoals zij vastberaden zijn om een mooie stap te zetten. Leerlingen spreken met elkaar af, moedigen elkaar aan (reflecteren op zichzelf en de ander). Zo houden zij niet alleen zichzelf een spiegel voor, maar anderen doen dat ook, waardoor zij elkaar motiveren. Hierdoor ontstaat ook ritme en structuur.
Successen vieren!
Eigenlijk hoort deze ook bij discipline 4 en is de bonus: hoe gaan zij het vieren als zij het doel hebben behaald? Die leuke film kijken? Een spel kiezen? Samen in de keuken pannenkoeken bakken? Noem het maar op….
Aan het eind van de afgesproken periode en tussendoor reflecteer je met de kinderen hoe het is gegaan. Ik heb dit ook vaak klassikaal gedaan met een groepsdoel, op cognitief gebied en op het gebied van gewenst gedrag. Ook met een scorebord, maar zonder de namen van de leerlingen. Het is tenslotte een groepsdoel. Het effect was verbluffend.
Begeleiding vanuit CPS
Naast dat ik teams en scholen help bij het ontwikkelen van persoonlijk leiderschap (volgens de 7 gewoonten van Stephen Covey sr. en dat is Leader in Me voor het basisonderwijs), verweef ik deze aanpak ook in mijn eigen onderwijsaanbod in mijn klas. Ook scholen in het voortgezet onderwijs werken met deze gewoontes. Eigenlijk doe ik niet altijd iets extra’s naast mijn lessen, maar verweef ik de gewoonten in mijn lesaanbod. Ik merk dat leerlingen meer gemotiveerd raken en dit een verandering in de schoolcultuur teweeg brengt. Een schoolcultuur waarin leerlingen mede verantwoordelijkheid dragen voor eigen ontwikkeling én die van anderen en daarvoor ook de ruimte krijgen.
Meer informatie
- Kijk verder op onze pagina Leader in Me
- Bekijk de trainingen 7 habits in 7 uur
