Hoe ver bent u met toetsbeleid?
Sinds een paar jaar is in het inspectiekader een kwaliteitsstandaard voor toetsing toegevoegd, en terecht. Los van het borgen van een kwalitatief goed PTA kan toetsbeleid ook de motor zijn om een goed gesprek over onderwijs op school naar een hoger plan te tillen. Zo wordt toetsbeleid niet een papieren ding, maar een krachtig instrument voor goed onderwijs.
De commissie Ten Dam heeft naar aanleiding van problemen rondom schoolexamens op enkele scholen 4 aanbevelingen gedaan. De VO-raad heeft vervolgens 9 actielijnen uitgezet. Hieronder gaan we kort in op de kern van deze aanbevelingen en actielijnen.
Het schoolexamen
Scholen staan voor de belangrijke taak de leerroutes in doorlopende leerlijnen zodanig effectief neer te zetten dat een leerling in staat wordt gesteld om op het voor hem of haar hoogst haalbare niveau te slagen. Belangrijk is daarbij in eerste instantie te kijken naar wat moet (eindtermen) en pas later naar wat de school, de secties of zelfs de individuele docent belangrijk vindt. Door de programma’s ‘lean and mean’ toe te laten werken naar het eindexamen ontstaat ruimte die scholen kunnen benutten voor keuzes op schoolniveau. De visie van de school en de vaksecties staan hiermee in verbinding. Het schoolexamen dient zowel afsluitend als voorspellend van karakter te zijn.
Visie en toetsbeleid
De school stelt toetsbeleid vast, met daarin een heldere visie op toetsing. De visie op toetsing zou moeten voortvloeien uit de missie en visie van de school. Dit toetsbeleid is vooral kaderstellend. Het toetsbeleid wordt vervolgens uitgewerkt door de secties in vakwerkplannen.
Richtlijnen voor toetsing
In het toetsbeleid staan onder andere de kaders waarbinnen op school wordt getoetst, zowel summatief als formatief. De toetsing is immers leidend in de determinatie, welke een logische volgende stap is na het vaststellen van toetsbeleid. Naast het toetsbeleid staat een helder examenregelement en een regelement schoolexamen. De kwaliteit van toetsing dient door de secties te worden geborgd, met name op validiteit en betrouwbaarheid. Ook werken de secties een doorlopende leerlijn uit, welke tot uiting komt in een helder programma voor de onderbouw en een PTA voor de bovenbouw. Aangeraden wordt om een examencommissie in het leven te roepen.
Visie op het vak vanuit de vaksectie
Zoals gezegd werken de vaksecties binnen de vakwerkplannen de kaders van het toetsbeleid. Naast praktische zaken (wie is waar verantwoordelijk voor) en uitwerking van summatieve en formatieve toetsing vinden we hier ook terug hoe de secties de missie en visie van de school vorm geven. Een vast element is de jaarlijks terugkerende resultaatanalyse, zowel horizontaal (parallelklassen) als verticaal (opvolgende leerjaren). Vanuit deze resultaatanalyse worden borging en verbeteracties geformuleerd.
Het vakwerkplan is in feite de doorlopende agenda van de sectie zelf en die van het gesprek met de schoolleiding. Toetsbeleid en vakwerkplannen zijn niet zozeer verantwoordingsdocumenten naar de inspectie, maar vooral plannen van aanpak met als resultaat dat de leerling een kwalitatief hoogwaardige leerroute krijgt aangereikt waarin het onderwijs vooral uitgaat van wat ‘moet’ en zo minder docentafhankelijk wordt. Daar heeft de leerling uiteindelijk het meeste aan.
Kennis van toetsing
Niet alleen het instellen van een examencommissie maar ook het versterken van kennis en vaardigheid rondom toetsing van het docententeam is een must.
U wilt verder met de toetsing
Zoekt u ondersteuning bij het vaststellen van uw toetsbeleid? Kijk naar de mogelijkheden op www.cps.nl/toetsbeleid
