De school als professionele leergemeenschap, nu nog belangrijker
Het wordt steeds duidelijker dat door de Coronacrisis het onderwijs waarschijnlijk langere tijd, en misschien wel blijvend, anders georganiseerd moet worden. Dit doet opnieuw sterk een beroep op het leervermogen van de school. Bij de complexiteit van de problematiek is het onvoldoende als het individu leert. Het is noodzakelijk dat scholen zich tot een professionele leergemeenschap ontwikkelen. Veel scholen hebben de beweging richting een professionele leergemeenschap al ingezet en naar verwachting zullen er de komende tijd nog meer scholen volgen.
Vormgeven aan een professionele leergemeenschap
In een professionele leergemeenschap leren betrokkenen met elkaar door kennis uit te wisselen, de professionele dialoog te voeren over onderwijszaken, gezamenlijk te reflecteren, elkaars lessen te bezoeken en elkaar feedback te geven. Dit vraagt een professionele cultuur en een structuur die het leren van en met elkaar ondersteunt. Het gaat hierbij niet om een tijdelijke structuur, maar om een blijvende waarmee tijd en gelegenheid voor verschillende vormen van samen leren wordt gecreëerd.
Naar inrichting van een leerlandschap
In veel scholen zijn op dit moment tijdelijke structuren ontstaan. Er zijn bijvoorbeeld expertgroepen ontstaan die zich richten op het verwerven en verspreiden van kennis en ervaringen met online lesgeven. Of projectgroepen die zich richten op meer organisatorische zaken en die verschillende scenario’s bedenken in antwoord op de nieuwe maatregelen die door de regering worden genomen. Met deze tijdelijke structuren is de leerpotentie van de school verhoogd. Al dan niet bewust hebben deze scholen het leerlandschap in hun school verrijkt. Een leerlandschap bestaat uit alle activiteiten waarin leren mogelijk is. In een rijk leerlandschap zijn dat niet alleen professionaliseringsactiviteiten, maar ook activiteiten die voortkomen uit de dagelijkse praktijk.
Expertgroepen
De tijdelijke hulpstructuren die zijn ontstaan vormen een goede basis voor een blijvende verrijking van het leerlandschap. Er kunnen bijvoorbeeld expertgroepen worden gevormd die zich richten op het verwerven van kennis en ervaringen die nodig zijn om een bepaalde ambitie uit het schoolplan te realiseren. Een expertgroep kan zich ook richten op een bepaald thema dat speelt in de school. Het online motiveren van leerlingen is bijvoorbeeld nu erg actueel, maar speelt al langer. Waarom geen lerende groep formeren die kennis en ervaring op dit thema verzameld en die dit vervolgens breder in de school verspreidt?
Wat is de rol van de leidinggevende?
Leidinggevenden spelen een belangrijke rol in het verhogen van het leervermogen van hun school en het inrichten van een rijk leerlandschap. Hierbij twee tips:
- Geef als leidinggevende het leren van en met elkaar aandacht. Het is begrijpelijk dat in de huidige omstandigheden tijdsdruk wordt gevoeld en dat er naar snelle oplossingen wordt gezocht. Maar, de tijd nemen om even afstand te nemen en samen te reflecteren betaalt zich op termijn terug. Het verhoogt het leereffect van activiteiten en misschien nog belangrijker, het voorkomt tijdsverlies doordat je in een reeks van trial en error terecht komt.
- Benadruk het belang niet alleen in woorden, maar laat ook in daden zien welk belang je hecht aan het leren met en van elkaar. Dat kan door het faciliteren ervan en door het neerzetten van een sterke ondersteunende structuur.
Verder lezen en leren?
Meer weten of leren over leidinggeven aan leren in uw school of het creëren van een leerlandschap?
- Gratis map architectuur van het leerlandschap
Download map
- Training Onderwijskundig leiderschap
Bekijk de training
