Over Kritisch leren denken bij Nederlands

Antwoorden van leerlingen vaak te summier

Leerlingen lijken uitgelegde stof of een examentekst vaak wel te begrijpen. Op ‘Hebben jullie nog vragen?’, komt meestal geen antwoord. En hun eindconclusie op een vraag klopt ook vaak nog wel. De stof in eigen woorden uitleggen of een volledig antwoord geven op een open vraag is regelmatig echter een te grote uitdaging. Ook de denkstappen op weg naar de eindconclusie formuleren, lukt vaak niet of maar matig. Daardoor zijn de antwoorden vaak te summier. En dat terwijl deze vaardigheden ook bij andere vakken steeds belangrijker worden.

Kritisch denken grote rol bij Nederlands

Het huidige examen Nederlands vraagt niet alleen begrip van algemene argumentatiestructuur en signaalwoorden. Leerlingen moeten ook hun antwoorden op open vragen inhoudelijk goed kunnen onderbouwen. Argumenten en teksten dienen ze bijvoorbeeld te kunnen evalueren op nepnieuws, framing, onderbouwing en overtuiging. Om het kritisch denken van leerlingen uit te dagen is meer nodig dan oefeningen van begrijpend lezen en schematiseren van argumenten.

Leerlingen beter voorbereiden op huidige examen Nederlands

• Hoe help je leerlingen hun standpunten en antwoorden beter te onderbouwen?
• Hoe leer je ze de structuur van argumenten?
• Hoe zorg je dat ze ook betrouwbaarheid en geldigheid meenemen in hun werk?
• Hoe leer je ze teksten en argumenten in de context te evalueren?
• Hoe gebruik je ChatGPT om het taalniveau van je leerlingen te verhogen?

Wil je je leerlingen goed voorbereiden op het examen Nederlandse examen, maak ze dan wegwijs in de beginselen van kritisch denken en leer ze functioneel argumenteren. Daarmee help je ze bovendien om systematisch en kritisch te denken. Een vaardigheid waar ze ook veel aan hebben bij andere vakken en in het leven in zijn algemeenheid.

Wat leer je?

• In deze training leer je leerlingen bewuster en completer te redeneren en argumenteren op basis van inhoud. We werken tijdens deze training met zelf meegebrachte voorbeelden uit de les: teksten waarin het onderbouwen van antwoorden en het opbouwen of herkennen van argumenten een rol spelen. Je krijgt concrete tips en voorbeelden hoe je in jouw opdrachten de leerlingen kunt helpen beter te argumenteren en redeneren. Je leert:

  • het leerproces van leerlingen verbinden met leren redeneren
  • de geldigheid en betrouwbaarheid van argumenten laten evalueren
  • veelvoorkomende redeneer- en argumentatievormen
  • activerende didactiek die kritisch denken actief stimuleert

Voor wie?

Deze training is speciaal opgezet voor docenten Nederlands.

Wanneer en waar? 

• 2 april 2025, 10.00 – 16.00 uur
• CPS Amersfoort

Wat vonden anderen van deze training?

• ‘Interessant, boeiend.’
• ‘De informatiedichtheid was hoog.’
• ‘Door de interactie met de groep en de bevlogenheid van de trainer was het zeer inspirerend.’
• Verhelderend en inspirerend.’
• ‘De trainer is zeer deskundig en enthousiast.’

Meer weten?

Training Kritisch leren denken bij mens- en maatschappijvakken
CPS over Nederlands in het voortgezet onderwijs
CPS over taalonderwijs in het voortgezet onderwijs 
Blog 'Eigenlijk wil je ze gewoon leren nadenken'